Feray Aytekin Aydoğan: TIMMS Raporu ve Gerçekler
BirGün yazarı Feray Aytekin Aydoğan, son yazısında “TIMMS Raporu ile yaratılan algı ve gerçek” konusuna odaklandı. Aydoğan, iktidarın eğitimdeki performansını desteklemek için sıkça referans verdiği “TIMMS Raporu”nu masaya yatırdı.
Aydoğan, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın kabine toplantısı sonrasında rapora dikkat çekmesinin, ilerleyen süreçte raporun önem kazanacağının işareti olduğunu belirtti. Aydoğan, “Eğitimdeki sorunlar, TIMMS raporunu bir algı aracı olarak kullanıyor. Siyasi iktidar için algı, uzun zamandır devam eden bir yönetim tarzının özü haline gelmiştir. Gerçekleri gizlemek için en yaygın yöntemdir” ifadelerini kullandı.
TIMMS Raporundaki Gerçekler
Aydoğan, “TIMMS 2023 raporundaki gerçekler neler?” sorusuna yanıt ararken şu bilgileri paylaştı:
“TIMMS, dünya genelinde 4 ve 8. sınıf öğrencilerinin matematik ve fen bilimleri alanındaki bilgi ve becerilerini uluslararası düzeyde değerlendirmeyi hedefler. Türkiye ise 2019’dan itibaren 4. sınıf yerine 5. sınıf seviyesinde konumlanmaktadır. Bu durum, Türk öğrencilerin diğer ülkelerin 4. sınıf öğrencileriyle karşılaştırılmasını sağlar.”
Aydoğan, yazısında şu konulara da değindi:
“TIMMS 2023 uygulamasının planlandığı 68 ilde, deprem ve salgın gibi sebeplerle 9 il haricinde gerçekleştirilememiştir. Bu durum, yoksulluk ve eşitsizlik gibi sorunların en yoğun olduğu bölgelerin ihmal edildiğini göstermektedir. Ayrıca, öğrencilerin akademik başarısının korunması gerekçesiyle deprem bölgesindeki durum göz ardı edilmiş ve çocuklar bir kez daha ihmal edilmiştir. Bu, rutin yönetim anlayışının devam ettiğinin bir göstergesidir. Gerçek, açık bir bilgi olmadığında sorunlar çözümsüz kalır.”
Sosyoekonomik Durumun Etkisi
Aydoğan, raporda belirtilen sıralamaya, sınava giren öğrencilerin sosyoekonomik durumlarının da dahil edildiğini belirterek şunları dile getirdi:
“Raporda belirtilen diğer bir gerçek ise, Türkiye’deki sınavlara katılan öğrencilerin sosyoekonomik düzeylerinin diğer ülkelerdeki öğrencilerden daha yüksek olduğudur. Türkiye, sosyoekonomik düzeyi en yüksek olan öğrencilerin seçildiği ülkeler arasında, Tayvan ve Singapur’dan sonra 59 ülke arasında 3. sıradadır.”
TIMMS 2023 raporunda, öğrencilerin akademik başarıları üzerinde ailelerinin sosyoekonomik durumunun belirleyici bir faktör olduğu vurgulanmaktadır. Türkiye’de TIMMS 2023 araştırmasına katılan 5. sınıf öğrencilerinin %73’ü orta ve yüksek sosyoekonomik düzeye sahip ailelerden gelmektedir. Matematik başarısı düşük ekonomik düzeydeki öğrencilerin puanı 501 iken, yüksek ekonomik düzeydeki öğrencilerin puanı 616’dır. Fende ise, bu puanlar sırasıyla 529 ve 621’dir.”
Sosyoekonomik Faktörlerin Etkisi
TIMMS 2023 uygulamasına katılan 8. sınıf öğrencilerinin ailelerinin sosyoekonomik durumlarının akademik başarıya etkisinin ölçüldüğünü belirten Aydoğan, şunları belirtti:
“Ailelerin sosyoekonomik durumu ile öğrencilerin matematik ve fen başarıları arasında güçlü bir ilişki bulunmaktadır. TIMMS 2023 sonuçlarına göre, 8. sınıf öğrencilerinin velilerinin sosyoekonomik düzeyi yüksek olan öğrencilerin oranı %69’dur. 2019 yılına kıyasla, evdeki eğitim kaynaklarını ‘çok’ olarak değerlendiren öğrenci oranı %18 artmıştır.”
Ayrıca, TIMMS 2023 raporunda okul öncesi eğitim alan öğrencilerin oranının %82 olduğu bilgisini aktaran Aydoğan, eğitim sistemindeki eşitsizliklere de dikkat çekerek, Türkiye’deki özel ve kamu okulları arasındaki uçurumun her geçen yıl daha da arttığını vurguladı.
Aydoğan’a göre, eşitsizliklerin en açık göstergesi PISA 2022 raporunda ortaya konmuştur. Fen liseleri ile mesleki eğitim kurumları arasındaki farkın 10, imam hatip liseleri ile diğer okullar arasındaki farkın ise 8 olduğu belirtilmiştir. Türkiye’deki eğitim sistemi, eşitsizliği daha da artırmıştır.
Aydoğan, yazısını şu sözlerle tamamladı: “Biz öğretmenler olarak, yaşadığımız gerçekleri bilmekteyiz. Oluşturulmaya çalışılan her türlü algı senaryosu, gerçekleri örtbas edemez.”
